Kể từ sau đại dịch Covid 19, không khí ảm đạm vẫn bao trùm, song song với đó nền kinh tế cũng không khá khẩm hơn là bao. Nền kinh tế thế giới năm 2023 được dự đoán sẽ đi đến bờ vực của sự suy thoái toàn cầu giống với cuộc khủng hoảng kinh tế năm 2008. Vậy nguyên nhân nào dẫn tới sự kết luận đó?
Nguyên nhân đầu tiên đến từ “Chính sách của các ngân hàng trung ương”
IMF đã gọi lạm phát là “mối đe dọa trực tiếp nhất đối với sự thịnh vượng ở hiện tại và trong tương lai”. Và dù lạm phát đã bắt đầu giảm ở Mỹ và châu Âu khi giá năng lượng lùi bước và hiệu ứng của lãi suất tăng ngấm vào nền kinh tế, các ngân hàng trung ương đã thể hiện rõ quan điểm rằng họ không có ý định sớm dừng tăng lãi suất, cho dù họ đã thoải mái hơn với việc áp dụng bước nhảy lãi suất ngắn hơn.
Các quyết định chính sách tiền tệ được các ngân hàng trung ương lớn như Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), ECB, Ngân hàng Trung ương Anh (BOE), Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ)… đưa ra theo từng cuộc họp và dựa trên các số liệu kinh tế cập nhật. Các nhà hoạch định chính sách tiền tệ nhấn mạnh rằng họ không thể biết chắc cần phải nâng lãi suất lên mức cực đại là bao nhiêu và duy trì mức đó trong thời gian bao lâu để kéo lạm phát về mức 2% một cách bền vững. Nếu giá cả tiếp tục tăng mạnh hơn mong muốn, các ngân hàng trung ương có thể phải hành động quyết liệt hơn những gì họ dự kiến, từ đó gia tăng sức ép đối với nền kinh tế toàn cầu.
Nguyên nhân tiếp theo ảnh hưởng tới nền kinh tế toàn cầu chính là sự mở cửa trở lại của Trung Quốc.
Trong suốt gần 3 năm, Chính phủ Trung Quốc đã hạn chế số ca nhiễm Covid-19 ở nước này thông qua các biện pháp nghiêm ngặt gồm cách ly tập trung, xét nghiệm diện rộng và truy vết ca nhiễm. Giờ đây, Trung Quốc đang nới lỏng chính sách chống dịch hà khắc Zero Covid nhằm tiến tới sống chung với căn bệnh này như các quốc gia khác trên thế giới.
Việc nền kinh tế lớn thứ hai thế giới tiến tới mở cửa trở lại có thể mang lại một “cú huých” quan trọng cho tăng trưởng toàn cầu. Dù vậy, việc này cũng đi kèm không ít rủi ro.
“Tình trạng ảm đạm hiện nay của nền kinh tế Trung Quốc nói lên một điều rằng tiềm năng cho một ‘cú huých’ là lớn. Tuy nhiên, kinh nghiệm gần đây cũng cho thấy những trở ngại lớn có thể xuất hiện nếu việc mở cửa trở lại diễn ra quá sớm và nếu hệ thống y tế bị quá tải” (trưởng nghiên cứu kinh tế và chính sách của JPMorgan Chase, ông Bruce Kasman).
Sự leo thang của giá năng lượng cũng là nguyên nhân quan trọng ảnh hưởng đến nền kinh tế 2023.
Cuộc chiến tranh Nga-Ukraine khiến cho công tác dự báo càng trở nên khó khăn hơn, nhất là đối với những nước ở châu Âu - nơi đang cố gắng “cai” năng lượng Nga và có thể đối mặt với tình trạng khủng hoảng năng lượng nghiêm trọng hơn trong năm 2023.
Một báo cáo từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cho thấy châu Âu có thể không có đủ khí đốt để dùng trong năm 2023 nếu bị Nga “khóa van” khí đốt hoàn toàn và thời tiết lạnh hơn. Một nhân tố khó lường khác là nhu cầu năng lượng của Trung Quốc có thể tăng mạnh khi nền kinh tế nước này phục hồi sau giai đoạn chật vật ban đầu khi mới nới lỏng Zero Covid. Tất cả đều có mối quan hệ ràng buộc qua lại.
Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD) dự kiến sẽ phải điều chỉnh các dự báo kinh tế mới nhất nếu tình trạng khan hiếm năng lượng ở châu Âu đẩy giá năng lượng lên cao hơn, hoặc nếu các chính phủ ở châu Âu buộc phải chia khẩu phần năng lượng theo định mức để kiểm soát nhu cầu khí đốt và điện trong mùa đông này và mùa đông tiếp theo.
Cho dù thế giới có rơi vào một cuộc suy thoái kinh tế hay không, năm nay cũng nhiều khả năng sẽ là một năm khó khăn. “Bức nền đầy thách thức của kinh tế toàn cầu vẫn không hề thay đổi”, ông Guillaume Menuet, trưởng bộ phận chiến lược đầu tư và kinh tế học về châu Âu của Citi Private Bank, nhận định. Và ngay cả khi cuộc suy thoái kinh tế có được ngăn chặn thì ở nhiều quốc gia trên thế giới cũng sẽ phải trải qua suy thoái với tỷ lệ thất nghiệp tăng vọt và để lại không ít những hậu quả cần phải khắc phục.
Ở kỳ tiếp theo, chúng tôi sẽ đưa ra một số giải pháp cho doanh nghiệp trong thời kỳ kinh tế biến động 2023 này. Mời bạn đón xem!
コメント